مۇسۇلمانلار ۋە كاپىرلار بىر بىرىگە زىت بولغان ئىككى ئىنسان تائىپىسى تۇرسا قانداقمۇ باراۋەر بىللە بولالايدۇ؟ ۋە بۇلارنى قانداقمۇ بىرلەشتۈرگىلى بولىدۇ؟
شۇنداق، ھەرقانداق بىر ئەقىل ئىگىسى بىلىدۇكى، جەممى زىددەيىن(زىت نەرسىلەرنىڭ بىريەرگە جەم قىلىنىشى) مۇخالىپ بولىدۇ. ھالى ھەقىقەت مۇشۇنداق تۇرۇقلۇق، مۇسۇلمانلار بىلەن كاپىرلارنى بىر يەرگە كەلتۈرۈشكە تىرىشقان، بۇ ئىككى تائىپىە ئارىسىدىكى مۇجاھەدە(جىھادنى) ۋە مۇجادەلە(كۆرەشنى)ئەمەلدىن قالدۇرۇش ئارقىلىق ئۇلار ئارىسىدا دوسىتلۇق بېغىنى تەسىس قىلىمەن دەپ ھەپلىشىۋاتقان ۋە ھاشا(ئۇنداق بولىشى ئەسلا مۇمكىن ئەمەس) ئىسلام دىنىنى تەسۋىپ قىلىپ گوياكى مۇناسىپلاشتۇرۇشقا ۋە توغىرلاشقا تىرىشىۋاتقاندەك قىلىپ كۆرسىتىپ دىن نامىغا بۇلارنى قىلغانلار ۋە مۇشۇنداق باتىل بىر ئىتىقاتنى مۇسۇلمانلار ئىچىدە يېيىشقا غەيرەت قىلىۋاتقان ئۇ يۇشۇرۇن ئەجنەبى دىنىسىزلىك كومىتىسى ۋە ئۇنىڭ كۈشكۈرىتىشى بىلەن ’دىنلار ئارىسىدىكى دىيالوگ‘ ۋە ’خوش كۆرۈش–كۆز يۇمۇش‘ ئىتىقادىنى يەرلەشتۈرۈشكە تىرىشىۋاتقانلار، قۇرئاننىڭ رۇھىدىن ئۇزاقلاپ كەتكەنلىكى ئۈچۈن سىراتى مۇستەقىمدىن ئايرىلىپ ئازغۇنلۇق يوللىرىدا يۈرۈشكەن ھېساپلىنىدۇ. بۇ كىشىلەر بۇ باتىل ئىتىقادلىرى بىلەن جانابى ھەقنىڭ كائىناتقا بىكىتكەن فىترىي قانۇنلىرىنى بوزىۋىتىدىغان دەرىجىدە ھەددىدىن ئېشىپ تاجاۋۇز قىلماقتا.” ئەل ئىيازۇ بىللاھ–ئاللاھ ساقلىسۇن“
بەدىئۇززامان رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ھەزرەتلىرى كاپىرلارغا مۇسامەھە كۆرسىتىپ كۆز يۇمۇپ كۆرمەسكە سېلىپ ئۇلارغا يېقىنلىشىشقا تىرىشىۋاتقان غاپىل مۇسۇلمانلارنى بۇ غەپلەتتىن قۇتۇلدۇرۇش ئۈچۈن شۇنداق ئويغۇتۇشتا بولۇنغان:
” ئەي ئۇيقۇدا تۇرۇپمۇ ئۆزىنى ئويغاق دەپ قارىغانلار! دىنىي ئىشلاردا بىپەرۋالىق بىلەن مەدىنىيلەرنى دورىماڭلار. چۈنكى ئارىمىزدىكى دەريا بەك چوڭقۇردۇر، تولدۇرۇپ تۇتۇشۇش يولىنى بەرپا قىلالمايسىلەر. يا سىلەرمۇ ئۇلارغا قوشۇلۇپ كېتىسىلەر ۋە ياكى ئازغۇنلۇققا چۈشۈپ تۇنجۇقىسىلەر. “
”ئەي بۇ ۋەتەننىڭ ياشلىرى! پەرەڭلەرنى(غەرپلىكلەرنى) تەقلىد قىلماڭلار! ئەجەبا، ياۋرۇپانىڭ سىلەرگە سالغان ھەددى–ھېساپسىز زۇلۇم ۋە دۈشمەنلىكىنى ئويلىماي، قايسى ئەقىل بىلەن ئۇلارنىڭ كەيپ–ساپالىرىغا ۋە باتىل پىكىرلىرىگە ئەگىشىپ ئىشەنچ قىلىۋاتىسىلەر؟ ياق! ياق! ھەۋەسنىڭ كەينىگە كىرىپ تەقلىد قىلغانلار، ئەگىشىش ئەمەس، بەلكى تۇيماستىن ئۇلارنىڭ سېپىغا قېتىلىپ كېتىپ، ئۆز–ئۆزۈڭلارنى ۋە قېرىندىشىڭلارنى ئۆلتۈرىۋاتىسىلەر. ئاگاھ بولۇڭلاركى، سىلەر ئەخلاقسىزلارچە ئەگەشكەنسېرى، تۆھپىكارلىق قىلىۋاتىمىز دېگەن دەۋايىڭلاردا يالغانچىلىق قىلغان بولىسىلەر!… چۈنكى بۇ شەكىلدە ئەگىشىشىڭلار مىللىتىڭلارنى بىر خىل ھاقارەت قىلىشتۇر ۋە مىللەتنى بىر خىل مەسخىرە قىلىشتۇر!….“
دىمەك: ئۆلىمالار، فۇكىھالار، مۇپسسىرلەر، ئىلمى كالام ۋە ئەقىدە ئىماملىرىنىڭ بايانىغا ئاساسەن:
«وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا»
جۈملىسى– مۇسۇلمانلارنى ئۇيغۇتۇپ دەيدۇكى: سىلەر قۇرئانغا يېپىشىڭلار ۋە سىلەرگە قارشى چىققانلارغا ئىچكى جەھەتتىن ئىلىم بىلەن، سىرىتقى جەھەتتە بولسا قىلىچ بىلەن مەغلۇپ قىلىپ زۇلۇمنى ئەمەلدىن قالدۇرىڭلار. ئىتتىپاقىڭلارنى مۇشۇنداق قىلىش ئارقىلىق تەمىن قىلىڭلار. بۇ مەنىدە مۇناپىقلار ھۆججەت ۋە دەلىللەر بىلەن تەسلىم بولىدۇ ۋە قايىل كىلىدۇ. مۇشرىكلەر ئەۋۋەلا ئىسلامغا دەۋەت قىلىنىدۇ. قۇبۇل قىلمىغان تەقدىردە ئۇلار بىلەن جەڭ قىلىنىدۇ. ئەھلى كىتاپ بولسا ئەۋۋالا ئۇلار ئىمان ۋە ئىسلامىيەتكە دەۋەت قىلىنىدۇ، ئەگەر ئۇلار ئىمان ۋە ئىسلامىيەتنى قوبۇل قىلىشتىن باش تارتىپ قاچسا، ئۇلاردىن جىزىيە تەلەپ قىلىنىدۇ. جىزىيە بىرىشنى قوبۇل قىلغان بولسا ئۇلار بىلەن جەڭ قىلىنمايدۇ. ئەگەر جىزىيە بىرىشنى قوبۇل قىمىغان بولسا ئۇلار بىلەن جەڭ قىلىنىدۇ.