Genel

!بىلەمسىز-بىدئەتلەرنى پەيدا قىلىش زالالەتتۇر، ئوتتۇر

  ئالتىنچى نۇكتە: رەسۇلى ئەكرەم ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالام دېگەنكى: كُلُّ بِدْعَةٍ ضَلاَلَةٌ وَكُلُّ ضَلاَلَةٍ فِى النَّارِ يەنى: ﴿اَلْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ﴾(مائىدە:3) سىرى بىلەن پارلاق شەرىئىتىمىزنىڭ قائىدىلىرى ۋە سۈننەتى سەنىييەنىڭ دەستۇرلىرى تامامەن تولۇق ھالدا ئەڭ كامالەتتە تۇرسىمۇ، يېڭى ئىجادلار بىلەن ئۇ دەستۇرلارنى ياقتۇرماسلىق ۋەياكى ھاشا ۋە كەللا، قۇسۇرلۇق كۆرۈش ھېسسىنى بەرگەن بىدئەتلەرنى پەيدا قىلىش زالالەتتۇر، ئوتتۇر.

  سۈننەتى سەنىييەنىڭ مەرتىۋىلىرى بار. بىر قىسمى ۋاجىپتۇر، تەرك قىلغىلى بولمايدۇ. ئۇ قىسىمى شەرىئەتتە تەپسىلىي بايان قىلىنغاندۇر. ئۇلار ساغلام ھۆكۈملەردۇر. ھېچبىر جەھەتتە ئۆزگەرمەيدۇ. بىر قىسمى بولسا، نەفىلە تۈرىدىندۇر. نەفىلە قىسمىمۇ ئىككى قىسىمدۇر. بىر قىسىم، ئىبادەتكە ئائىت سۈننەتى سەنىييە قىسىملىرىدۇر. ئۇلارمۇ شەرىئەت كىتابلىرىدا بايان قىلىنغاندۇر. ئۇلارنىڭ ئۆزگەرتىلىشى بىدئەتتۇر. يەنە بىر قىسمى، «ئاداب» (ئەدەبلەر) دېيىلىدۇ. پەيغەمبىرىمىزنى چۈشەندۈرىدىغان كىتابلاردا تىلغا ئېلىنغاندۇر. ئۇلارغا مۇخالىپ ئىشلار بىدئەت دېيىلمەيدۇ. ئەمما، پەيغەمبىرىمىزنىڭ ئادابلىرىغا بىر خىل مۇخالىپلىق قىلغانلىق بولىدۇ ۋە ئۇلارنىڭ نۇرىدىن ۋە ئۇ ھەقىقىي ئەدەبتىن پايدىلانمىغانلىق بولىدۇ. بۇ قىسىم سۈننەت، ئۆرپئادەتلەر ۋە فىترىي مۇئامىلىلەردە رەسۇلى ئەكرەم ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالامنىڭ ئىشەنچلىك خەۋەرلەر بىلەن مەلۇم بولغان ھەرىكىتىگە ئەگىشىشتۇر. مەسىلەن: سۆزلەش ئەدەبىنى كۆرسىتىدىغان ۋە يېيىش، ئىچىش، يېتىشتەك ھالەتلەرنىڭ ئەدەب دەستۇرلىرىنى بايان قىلغان، پوزىتسىيە ۋە مۇئامىلەرگە ئائىت نۇرغۇن سۈننەتى سەنىييەلەر بار. بۇ تۈرلۈك سۈننەتلەر «ئاداب» دېيىلىدۇ. ئەگەر ئۇ ئەدەبلەرگە ئەگەشسە، ئادىتىنى ئىبادەتكە ئۆزگەرتىدۇ. ئۇ ئەدەبتىن مۇھىم بىر فەيىز ئالىدۇ. ئەڭ كىچىك بىر «ئەدەب»نىڭ قىلىنىشى رەسۇلى ئەكرەم ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالامنى ئەسلىتىدۇ، قەلبكە بىر نۇر بېرىدۇ. سۈننەتى سەنىييەنىڭ ئىچىدە ئەڭ مۇھىمى، ئىسلامىيەت ئالامەتلىرى بولغان ۋە شەئائىرگىمۇ تەئەللۇق قىلغان سۈننەتلەردۇر. شەئائىر «ئومۇمىي ھوقۇقلار»دەك جامائەتكە ئائىت بىر ئىبادەتتۇر. بىرىسىنىڭ قىلىنىشى بىلەن ئۇ جامائەت ئومۇمەن پايدىلانغىنىدەك، ئۇنىڭ تەرك قىلىنىشى بىلەنمۇ ئومۇم جامائەت مەسئۇل بولىدۇ. بۇ تۈرلۈك شەئائىرگە رىيا كىرەلمەيدۇ ۋە ئېلان قىلىنىدۇ. نەفىلە تۈرىدىن بولسىمۇ، شەخسىي پەرزلەردىن تېخىمۇ ئەھمىيەتلىكتۇر.