يىگىرمە تۆتىنچى لەمئا

ھىجاب توغرىسىدا

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم

﴿يَا اَيُّهَا النَّبِىُّ قُلْ ِلاَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ

يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ﴾

(سۇرە ئەھزاب: 59)

ئايىتى ھىجابنى (ئورۇنۇپ كىيىنىشنى) ئەمر قىلىدۇ. بۇزۇق مەدەنىيەت بولسا، قۇرئاننىڭ ئۇ ھۆكۈمىگە قارشى چىقىدۇ. ھىجابنى فىترىي(تەبىئىي ۋە يارىتىلىشقا مۇۋاپىق) كۆرمەيدۇ. «بىر ئاسارەتتۇر» دېيىشىدۇ. (قانداق چۈشىنىش كېرەك؟) ⁽*^)．

  جاۋاب: قۇرئان كەرىمنىڭ بۇ ھۆكۈمىنىڭ دەل فىترىي ئىكەنلىكىنى، قارشى تەرەپنىڭ پىكرى بولسا فىترىي ئەمەس ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەن كۆپلىگەن ھىكمەتلەردىن «تۆت ھىكمەت»نى بايان قىلىمىز.

  بىرىنچى ھىكمەت: ھىجاب ئاياللار ئۈچۈن فىترىيدۇر، يارىتىلىشى ئۇنى تەلەپ قىلىدۇ. چۈنكى ئاياللار يارىتىلىشىدىن ئاجىز ۋە نازۇك بولغانلىقتىن، ئۆزىنى ۋە ئۆز ھاياتىدىنمۇ زىيادە سۆيگەن بالىلىرىنى ھىمايە قىلىدىغان بىر ئەرنىڭ ھىمايە ۋە ياردىمىگە مۇھتاجتۇر. شۇڭلاشقا ئۇنىڭغا ئۆزىنى سۆيدۈرۈش، نەپرەت قىلدۇرماسلىق ۋە يىرگىنىش نەزىرىگە دۇچ كەلمەسلىك ئۈچۈن تىرىشىشقا تەبىئىي بىر مايىللىقى بار. ھەمدە ئاياللاردا ئوننىڭ ئىچىدە ئالتە–يەتتىسى يا قېرىپ قالغان، يا كۆرۈمسىز بولۇپ، قېرىلىقىنى ۋە كۆرۈمسىزلىكىنى ھەركىمگە كۆرسىتىشنى خالاشمايدۇ. ياكى ھەسەتخور بولۇپ ئۆزىدىن تېخىمۇ چىرايلىقلارغا نىسبەتەن تۆۋەن چۈشۈپ قالماسلىق ئۈچۈن؛ ياكى نەفسانىي ھۇجۇملاردىن ۋە تۆھمەتكە قېلىشتىن قورققاچقا، دەخلى–تەئەررۇزغا دۇچار بولماسلىق، ھەمدە ئېرى نەزىرىدە ساداقەتسىز قارىلىپ ئەيىپلىنىشكە ئۇچرىماسلىق ئۈچۈن يارىتىلىش جەھەتتىن ھىجاب خالايدۇ. ھەتتا دىققەت قىلىنسا بىلىنىدۇكى، ھەممىدىن كۆپ ئۆزىنى ئاسىرىغان قېرىپ قالغانلاردۇر.

  ئاياللاردا ئوننىڭ ئىچىدە ھەم ياش، ھەم چىرايلىق، ھەم ئۆزىنى كۆرسىتىپ يۈرۈشتىن ئىچى سىقىلمايدىغاندىن ئىككى–ئۈچى بولىشى مۇمكىن. مەلۇمدۇركى، ئىنسان ئۆزى سۆيمىگەن ۋە يامان كۆرىدىغان كىشىلەرنىڭ نەزىرىدىن (قارىشىدىن) ئىچى سىقىلىدۇ. ئەلۋەتتە خالىغىنىچە بەدىنىنى ئوچۇق كۆرسىتىپ يۈرىدىغان بىر چىرايلىق ئايال، قارىشىنى ياقتۇرىدىغان نامەھرەم ئەرلەردىن ئوندىن ئىككى–ئۈچى بولغان بولسا، يەتتە–سەككىزىنىڭ قارىشىنى يامان كۆرىدۇ. پاھىشە ۋە بۇزۇقچىلىق يولىغا ماڭمىغان بىر چىرايلىق ئايال نازۇك ۋە ھاياجانلىق بولغانلىقتىن، ماددى جەھەتتىنمۇ تەسىرى كۆرىنىدىغان، بەلكى زەھەرلەيدىغان نەزەرلەردىن ئەلۋەتتە ئىچى سىقىلىدۇ. ھەتتا ئاڭلايمىزكى، ئاياللارنىڭ ئوچۇق يالىڭاچلىق ماكانى بولغان ياۋرۇپادا، كۆپلىگەن ئاياللار بۇ خىل نەزەرلەردىن ئىچى سىقىلىپ «بۇ پەسلەر بىزنى كۆز تۈرمىسىگە ئېلىپ ئىچىمىزنى سىقىۋاتىدۇ» دەپ ساقچىغا ئەرز قىلىشىدىكەن.

  دېمەك، بۇزۇق مەدەنىيەتنىڭ ھىجابنى قوبۇل قىلماسلىقى يارىتىلىشقا زىتتۇر. قۇرئاننىڭ ھىجاب ئەمرى فىترىي بولۇش بىلەن بىللە، ئۇ شەپقەت مەدەنلىرى بولغان ۋە قىممەتلىك بىر ئەبەدىي ھەمراھ بولىدىغان خانىم–قىزلارنى ھىجاب ئارقىلىق، چۆكۈشتىن، پەسلىكتىن، مەنىۋى جەھەتتىكى ئاسارەتتىن ۋە قەدرسىزلىنىشتىن قۇتقۇزىدۇ.

  ھەمدە ئاياللاردا نامەھرەم ئەرلەرگە قارىتا تەبىئىي بىر خىل قورقۇنچاقلىق بار. ئۇ قورقۇش بولسا فىترىي ھالدا ھىجابنى تەلەپ قىلىدۇ. چۈنكى سەككىز–توققۇز مىنۇتلۇق بىر لەززەتنى تامامەن ئاچچىقلاشتۇرىدىغان سەككىز–توققۇز ئاي ئېغىر بىر بالا يۈكىنى زەخمەت بىلەن كۆتۈرۈش بىلەن بىللە، ھامىيسىز بىر بالىنى بېقىش ئۈچۈن سەككىز–توققۇز يىل ئۇ سەككىز–توققۇز مىنۇتلۇق ھارام لەززەتنىڭ بالاسىنى تارتىش ئېھتىمالىمۇ بار. بۇ خىل ئەھۋالمۇ كۆپ يۈز بەرگەنلىكتىن، نامەھرەملەردىن شىددەتلىك ھالدا قورقىدۇ، تەبىئىتى ساقلىنىشنى خالايدۇ. ھەمدە ھىجاب ئارقىلىق، نامەھرەملەرنىڭ ئىشتىھاسىنى قوزغىماسلىق ۋە دەخلى–تەئەررۇزىغا يول ئاچماسلىقنى ئاجىز يارىتىلىشى ئەمر قىلىدۇ، قۇۋۋەتلىك ھالدا ئەسكەرتىپ تۇرىدۇ. ھىجاب كىيىمىنىڭ ئۇنىڭ بىر قورغانى ۋە قەلئەسى ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ.

  ئاڭلىشىمىزچە مەركەز ۋە پايتەختتە (تۈركىيە) بازار ئىچىدە، كۈندۈزدە، خەلقنىڭ كۆزى ئالدىدا، ناھايىتى ئاددى بىر ئاياغ مايلامچىسىنىڭ، دۇنياۋىي دەرىجىسى چوڭ بولغان بىر كىشىنىڭ ئوچۇق پاچاق ئايالىغا ئەدەپسىز ھەرىكىتى بىلەن بىر ناچار مۇئامىلىدە بولىشى، ھىجابقا قارشا چىققۇچىلارنىڭ ھاياسىز يۈزىگە بىر كاچات ئۇرىدۇ!

  ئىككىنچى ھىكمەت: ئەر ۋە ئايال ئوتتۇرىسىدىكى شىددەتلىك ۋە ئەڭ ئاساسلىق مۇناسىۋەت، مۇھەببەت ۋە ئالاقە پەقەتلا دۇنياۋى ھاياتنىڭ ئېھتىياجى ئۈچۈن ئەمەستۇر. شۇنداق، بىر ئايال ئېرىگە پەقەتلا دۇنياۋى ھاياتقىلا مەخسۇس بولغان بىر ھايات رەپىقىسى ئەمەس، بەلكى ئەبەدىي ھاياتتىمۇ بىر ھايات رەپىقىسىدۇر. ئۇنداق بولغاندىن كېيىن، ئەلۋەتتە ئەبەدىي يولدىشى ۋە دوستى بولغان ئېرىنىڭ نەزىرىدىن باشقا غەيرىنىڭ نەزىرىنى ئۆز گۈزەللىكىگە جەلپ قىلماسلىقى، ئۇنى رەنجىتمەسلىكى ۋە قىزغاندۇرماسلىقى كېرەك. مادەم ئىمان سىرى بويىچە ئىمانلىق ئېرىنىڭ ئۇنىڭ بىلەن بولغان ئالاقىسى، دۇنياۋى ھاياتقىلا مەركەزلىشىپ قالغان، پەقەت ھايۋانىي ھېس بويىچىلا ۋە گۈزەللىك ۋاقتىغىلا مەخسۇس بولغان ۋاقىتلىق مۇھەببەت بىلەن ئەمەس، بەلكى ئەبەدىي ھاياتتىمۇ ئۇنىڭ بىر ھايات رەپىقىسى بولۇش جەھەتتە، ساغلام ۋە سەمىمىي بىر مۇھەببەت ۋە ھۆرمەت بىلەندۇر. ھەمدە ياشلىقىدىلا ۋە گۈزەللىك ۋاقتىدىلا ئەمەس، قېرىپ گۈزەللىكتىن كەتكەن ۋاقتىدىمۇ ئۇ خىل سەمىمىي مۇھەببەت ۋە ھۆرمەت داۋام قىلىدۇ. ئۇنداقتا ئەلۋەتتە بۇنىڭغا جاۋابەن ئۇ ئايالمۇ ئۆز گۈزەللىكىنى ئۇنىڭ نەزىرىگىلا مەخسۇسلاشتۇرۇش ۋە مۇھەببىتىنى ئۇنىڭ ئۈچۈنلا سەرپ قىلىش ئىنسانىيەتنىڭ تەلىپىدۇر. بولمىسا بەك ئاز ئۇتىدۇ، بىراق بەك كۆپ ئۇتتۇرىدۇ.

  شەرىئەت بويىچە، ئەر–ئايال ئوتتۇرىسىدا كۇفۇۋ (تەڭلىك) بولىشى، يەنى بىر–بىرىگە مۇناسىپ بولىشى كېرەك. بۇ مۇناسىپلىق ۋە تەڭلىك ئەڭ مۇھىمى دىندارلىق جەھەتتىدۇر.

  ئايالىنىڭ دىندارلىقىغا قاراپ ئۇنىڭغا ئەگىشىدىغان، رەپىقىسىنى ئەبەدىي ھاياتتا يوقىتىپ قويماسلىق ئۈچۈن تەقۋادارلىققا كىرىدىغان ئەر نېمىدىگەن بەختىيار!

  ئېرىنىڭ دىندارلىقىغا قاراپ، «ئەبەدىي ھاياتتىكى يولدىشىمنى يوقىتىپ قويماي» دەپ تەقۋادار بولىدىغان ئايالمۇ نە قەدەر بەختلىك!

  تەقۋادار ئايالىنى مەڭگۈلۈك يوقاتتۇرىۋېتىدىغان كەيپ–ساپا يوللىرىغا ماڭىدىغان شۇ ئەرنىڭ ۋاي ھالىغا!

  تەقۋادار بولغان ئېرىنىڭ يولىغا ماڭماي، مۇبارەك ئەبەدىي يولدىشىنى يوقىتىۋالىدىغان ئايال نېمىدىگەن بەختسىز!

  بىر–بىرىنىڭ گۇناھىنى ۋە كەيپ–ساپاسىنى دورىشىپ، بىر–بىرىنىڭ جەھەننەمگە تاشلىنىشلىرىغا ياردەم قىلىشىدىغان بەختسىز ئەر–ئاياللارغا مىڭلارچە ۋەيل! (ئىسىت ھالىغا!)

  ئۈچىنچى ھىكمەت: بىر ئائىلىنىڭ ھاياتىي بەخت–سائادىتى ئەر–ئايال ئوتتۇرىسىدىكى ئۆز–ئارا ئىشەنچ، سەمىمىي ھۆرمەت ۋە مۇھەببەت بىلەن داۋام قىلالايدۇ. ھىجابسىزلىق ۋە ئوچۇق بەدەن يۈرۈش ئۇ ئىشەنچنى بۇزىدۇ. ئۇ خىل ئۆز–ئارا ھۆرمەت ۋە مۇھەببەتنىمۇ سۇندۇرىدۇ. چۈنكى ئوچۇق بەدەن يۈرىدىغان ئون ئايالدىن بىرسىلا بولىدۇكى، ئۆز ئېرىدىن تېخىمۇ ياخشىراقىنى كۆرمىگەچكە ئۆزىنى نامەھرەملەرگە سۆيدۈرۈشكە تىرىشمايدۇ. توققۇزى ئۆز ئېرىدىنمۇ ياخشىراقىنى كۆرىدۇ. ھەمدە يىگىرمە كىشى ئىچىدە ئۆز ئايالىدىن تېخىمۇ گۈزىلىنى كۆرمەيدىغان بىرسىلا بولىدۇ. ئۇ ۋاقىت ئۇ سەمىمىي مۇھەببەت ۋە ئۆز–ئارا ھۆرمەت يوقىلىشى بىلەن بىللە، غايەت دەرىجىدە يىرگىنچلىك ۋە پەسلەرچە بىر ھېسنىڭ ئويغىنىشىغا سەۋەب بولىشى مۇمكىن. يەنى:

  ئىنساندا ھەدە–سىڭىللاردەك مەھرەملەرگە (نامەھرەم بولمىغانلارغا) قارىتا يارىتىلىشىدىن شەھۋانىي ھېس بولمايدۇ. چۈنكى مەھرەملەرنىڭ سىيمالىرى تۇغقانلىق ۋە مەھرەملىك جەھەتتىكى توغرا شەپقەت ۋە مۇھەببەتنى ھېس قىلدۇرغاچقا ئۇ خىل نەفسانىي ۋە شەھۋانىي بولغان مايىللىقلارنى سۇندۇرىدۇ. بىراق پاچاقلاردەك شەرىئەت جەھەتتىن مەھرەملەرگىمۇ كۆرسىتىلىشى رۇخسەت قىلىنمايدىغان يەرلىرىنى ئوچۇق–يالىڭاچ قويۇش، پەس نەفىسلەرگە قارىتا، ئىنتايىن يىرگىنچلىك بىر ھېسنىڭ ئويغىنىشىغا سەۋەب بولىشى مۇمكىن.

  چۈنكى مەھرەمنىڭ (تۇغقاننىڭ) سىيماسى مەھرەملىكتىن خەۋەر بېرىدۇ ۋە نامەھرەمنىڭكىگە ئوخشىمايدۇ. بىراق، مەسىلەن ئوچۇق پاچاق نامەھرەمنىڭكى بىلەن بىردەكتۇر. مەھرەملىكنى خەۋەر بېرىدىغان بىر پەرقلىق ئالامىتى بولمىغانلىقتىن ھايۋانىي بىر ھەۋەس نەزىرىنى بىر قىسىم پەس مەھرەملەردە ئويغىتىشى مۇمكىندۇر. مۇنداق نەزەر بولسا، تۈكلەرنى تەتۈر ئۆرىۋەتكىدەك دەرىجىدىكى بىر ئىنسانىي چۆكۈشتۇر (ھالاكەتتۇر).

  تۆتىنچى ھىكمەت: مەلۇمدۇركى نەسىلنىڭ كۆپ بولىشى ھەممە تەلەپ قىلىدىغان ئىشتۇر، نەسىلنىڭ كۆپىيىشىگە تەرەپدار بولمايدىغان ھېچبىر مىللەت ۋە ھۆكۈمەت يوقتۇر. ھەتتا پەيغەمبىرىمىز رەسۇلى ئەكرەم ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالام:

  تَنَاكَحُوا تَكَاثَرُوا فَاِنِّى اُبَاهِى بِكُمُ اْلاُمَمَ

يەنى، «ئۆيلىنىڭلار، كۆپىيىڭلار، مەن قىيامەتتە سىلەرنىڭ كۆپلىكىڭلار بىلەن پەخىرلىنىمەن» دېگەن. ھالبۇكى ھىجابسىزلىق ئۆيلىنىشنى كۆپەيتمەستىن ئازايتىۋېتىدۇ. چۈنكى ئەڭ ھۇشسىز ۋە غەرب مەدەنىيىتىگە مۇپتىلا بىر ياشمۇ ھايات رەپىقىسىنىڭ ئار–نومۇسلۇق بولىشىنى خالايدۇ. ئۆزىدەك بۇزۇق يولدا يۈرىدىغان، يەنى يېرىم يالىڭاچ يۈرىدىغان بولىشىنى خالىمىغانلىقتىن بويتاق قالىدۇ. ھەتتا پاھىشە يولىغا مېڭىشى مۇمكىن.

  ئايال ئۇنداق ئەمەس، يەنى ئېرىنى ئۇ دەرىجىدە چەكلىمە ئاستىغا ئالالمايدۇ. چۈنكى ئايال ئائىلە ھاياتىدا ئىچكى مۇدىر بولىشى جەھەتتە، ئېرىنىڭ مال–مۈلكى، ئەۋلادى ۋە ھەر نەرسىسى ئۈچۈن مۇھاپىزەت خىزمەتچىسى بولغانلىقتىن، ئايالنىڭ ئەڭ ئاساسلىق خىسلىتى ساداقەت ۋە ئىشەنچدۇر. ئوچۇق–يالىڭاچلىق بولسا، بۇ ساداقەتنى سۇندۇرىدۇ. ئېرى نەزىرىدە ئىشەنچىنى يوقىتىۋالىدۇ ۋە ئۇنىڭغا ۋىجدان ئازابى چەكتۈرىدۇ. ھەتتا ئەرلەردىكى ئىككى ياخشى خىسلەت ھېساپلىنىدىغان جاسارەت ۋە ساخاۋەت ئاياللاردا بولسا، يۇقىرىدىكى ئىشەنچ ۋە ساداقەتكە زىيان كەلگەنلىكتىن ناچار ئەخلاق ھېساپلىنىدۇ، يامان خىسلەتتۇر. بىراق يولدىشىنىڭ ۋەزىپىسى خەزىنىدارلىق ۋە ساداقەت ئەمەس، بەلكى ھىمايە، مەرھەمەت ۋە ھۆرمەتتۇر. شۇڭلاشقا ئۇ ئەر چەكلىمە ئاستىغا ئېلىنمايدۇ. باشقا ئاياللارنىمۇ نىكاھىغا ئالسا بولىدۇ.

  مەملىكىتىمىز ياۋروپاغا قىياس قىلىنسا بولمايدۇ. چۈنكى ئۇ يەردە ئوچۇق بەدەنلەر بولسىمۇ، دۇئېلدەك (ئېتىشىشتەك) ۋاستىلار بىلەن ئار–نۇمۇس قىسمەن قوغدىلىنىدۇ. ئىناۋىتى بولغان بىرىنىڭ ئايالىغا بىراۋ پەس نەزەر بىلەن قارىسا، ئۆلۈمدەك نەتىجىنى ئويلىشىپ قويۇپ ئاندىن قارايدۇ.

  ھەمدە سوغوق مەملىكەت بولغان ياۋروپادىكى ئىنسانلارنىڭ تەبىئىتى ئۇ مەملىكەتتەك سوغۇق ۋە جانسىزدۇر. بۇ ئاسىيا يەنى ئىسلام قىتئەسى ئۇنىڭغا نىسبەتەن ئىسسىق مەملىكەتلەردۇر. مەلۇمدۇركى تەبىئىي مۇھىتنىڭ ئىنساننىڭ ئەخلاقىغا تەسىرى بولىدۇ. ئۇ سوغۇق مەملىكەتلەردىكى سوغۇق مىجەز ئىنسانلاردا ھايۋانىي ھەۋەسلەرنى قوزغاش ۋە باشقىسىنىڭ ئىشتىھاسىنى ئېچىش جەھەتتە، ئۇ ئوچۇق بەدەن بەلكىم بەكمۇ كۆپ سۇيىئىستېمالغا ۋە بۇزۇقچىلىققا سەۋەب بولمايدۇ. بىراق ھاياجانلىق ۋە نازۇك بولغان ئىسسىق مەملىكەت ئىنسانلىرىنىڭ نەفسانىي ھەۋەسلىرىنى داۋاملىق ھاياجانغا كەلتۈرىدىغان ئۇ ئوچۇق بەدەنلەر، ئەلۋەتتە كۆپلىگەن سۇيىئىستېمالغا، بۇزۇقچىلىققا، نەسىلنىڭ ئاجىزلىشىشىغا ۋە قۇۋۋەتنىڭ زەئىپلىشىشىگە سەۋەب بولىدۇ. بىر ئايدا ياكى يىگىرمە كۈندە بىر تەبىئىي ئىھتىياجغا بەدەل، بىر قانچە كۈندە بىر ئۆزىنى ئۇ خىل ئىشلارغا مەجبۇر دەپ ھېس قىلىدۇ. ئۇ ۋاقىت ھەر ئايدا ئون بەش كۈندەك ھەيىزگە ئوخشاش سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئايالىدىن ئۇزاق تۇرۇشقا مەجبۇر بولغان ئەر، نەفسىگە مەغلۇپ بولسا پاھىشە يولىغىمۇ مېڭىپ قالىدۇ.

  شەھەرلىكلەر، يېزا ۋە سەھرالىقلارغا قاراپ ھىجابقا ئەھمىيەتسىز قارىسا بولمايدۇ. چۈنكى يېزىلاردا تىرىكچىلىك مەشغۇلىيەتلىرى، جىسمانىي جەھەتتىن ئىشلەش ۋە ھېرىش سەۋەبلىرى تۈپەيلىدىن، شۇنداقلا شەھەرلىكلەرگە نىسبەتەن دىققەت نەزەرنى ئاز جەلپ قىلىدىغان مەسۇم ئىشچى ۋە قوپالراق سەھرا ئاياللىرىنىڭ، نىسبەتەن ئوچۇقراق كېيىنىشلىرى نەفسانىي ھەۋەسلەرنى قوزغاشقا ئانچە سەۋەب بولالمىغاندەك، لاغايلاپ يۈرىدىغان ئىشسىز كىشىلەرمۇ ئاز بولغانلىقتىن شەھەردىكى بۇزۇقچىلىقنىڭ ئوندىن بىرىسى ئۇلاردا بولمايدۇ. شۇڭا ئۇلارغا قىياس قىلىپ ھىجابقا سەل قاراشقا بولمايدۇ.

———————————————————