ئىسلام مەملىكەتلىرىنىڭ كاپىرلارغا قارشى جىھاد قىلىشقا ماددى ۋە مەنىۋى كۈچى يوقمۇ؟
جاۋاب:
1)…7)گىچە قىسقارىلدى.
8) ئايەتى كەرىمىسىگە[1] مەزكۇز مەنا–چۈشەنچىلەرنى بېرىۋاتقان كىشىلەر دەيدۇكى:
”شۇنداق، يېقىندىن بېرى بىر تۈركۈم قۇتىرىتىشلارغا ئۇچىراپ كەتكەن مۇسلىمان قېرىنداشلىرىمىز، كۈچلىرىنى ئۆلچەپ–دەڭسىمەي، تەييارلىقلىرىنى پۈتتۈرمەستىنلا ۋە كاپىرلارغا قارشى ئۆزلىرىنى مۇداپىئە قىلالايدىغان ماددى ۋە مەنېۋى كۈچ–قۇۋۋەتنى ئۆزىدە تەق قىلالماي تۇرۇپلا، ھاپىلا–شاپلا قوزغىلىپ، ئىسلام دۈشمەنلىرى بىلەن جىھاد قىلماقچى بۇلىۋاتىدۇ… يىتەرلىك كۈچ توپلىماستىن، كاپىرلار بىلەن جىھاد قىلىش ھەم ۋاقتى ئەمەس ۋە ھەم ئۇيغۇن بولمىغىنىدەك، ئىسلامىيەتكە ۋە پۈتۈن مۇسلىمانلارغا چوڭ زىيانلارنى ئېلىپ كىلدۇ دەپ داۋراڭ سالماقتا. “
ئۇلارنىڭ بۇ داۋراڭ سېلىشلىرى خاتادۇر. چۈنكى ئاتمىش ئىسلام دۆلىتىدە ياشاۋاتقان مۇسلىمانلارنىڭ تەخمىنەن ئىككى مىلىيارىتقا يېقىن نۇپۇسى بار. مۇسلىمانلارنىڭ كۈچى يوق ئەمەس، ئەلۋەتتە كۈچى بار. پەقەتلا قەلىپلىرىدە ئىمان زەئىپلىكى ۋە ئوتتۇرىسىدا ئىختىلاپ بار. ئەگەر مۇسلىمانلار، كىتاپ ۋە سۈننەت ئەتراپىدا بىرلىشىپ بىرلا ۋۇجۇت بولالىغان بولسا ئىدى، قارشى چىقالايدىغان ھېچقانداق بىر كۈچ بولمىغان بولاتتى. ئىككى مىلىيارىتقا يېقىن مۇسلىمان ئاز بىر كۈچ ئەمەس. نۇپۇس ئىتىبارى بىلەنمۇ يىتەرلىك بولغىنىدەك، ماددى كۈچىمۇ يىتەرلىكتۇر. چۈنكى، پەتىرول–نېفىت بايلىقلىرى مۇسلىمان مەملىكەتلەرنىڭ قولىدا بولغىنىدەك، ناھايتى كۈچلۈك قۇرال–ياراقلىرىمۇ بار. بۇنىڭدىن باشقا ئىككى بوغازمۇ قولى ئاستىدا. دېمەك، ماددى كۈچىمۇ يېتەرلىكتۇر.
ئۇنداق بولسا، مۇسلىمانلارنىڭ ماددى كۈچلىرى بولمىغاچقا، كاپىرلار بىلەن جىھادقا كىرىشىشلىرىنىڭ ۋاقتى كەلمىدى ۋە ئۇيغۇن بولمايدۇ دەپ يۈرگەنلەر، بۇ چۈشەنچىلىرىدە خاتا قىلىۋاتىدۇ.
ئايەتى كەرىمىگە خاتا چۈشەنچە بېرىۋاتقانلار، مۇسلىمانلارغا مۇشۇنداق ئۈمىتسىزلىك بىرىش ئارقىلىق، جىھاد رۇھىنى ئۆلتۈرۋەتسە، قىيامەتكە قەدەر كۈچ تەمىن قىلىنالمايدۇ. مۇسلىمانلارمۇ كاپىرلارنىڭ ئەسارىتىدىن قۇتۇلالمايدۇ. بۇ ئايىتى كەرىمىنى تەپسىر قىلغانلارنىڭ ۋەزىپىسى، مۇسلىمانلارنى قۇرئان ۋە سۈننەت ئەتراپىدا بىر يەرگە توپلاش ۋە كاپىرلارغا قارشى ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىشنىڭ پەرز ئىكەنلىكىنى ئۇلارغا تەبلىغ قىلىشتۇر. ئەكىسچە، جىھاد رۇھىنى ئۆلتۈرۈش ئەمەستۇر. ئۈمىدىمىز شۇكى، بۇ ئىزاھلىرىمىزدىن كېيىن، ئۆزىگە چۈشكەن ۋەزىپىلىرىنىڭ بېشىغا ئۆتىدۇ ۋە بۇ خاتالىقلىرىنى تۈزىتىدۇ.
9) فۇكىھانىڭ تەسبىت قىلىشىغا ئاساسلانغاندا، پەرزى كۇپايە بولغان جىھاد ئۈچۈن تەييارلىق قىلىش لازىمدۇر. پەرزى ئەيىن بولغان جىھادقا تەييارلىق قىلىش يوقتۇر. چۈنكى، دۈشمەن ئىچىگە ببېسىپ كىرىپ بولدى. دۈشمەنلەر، بىر مەملىكەتنى ئىشغال قىلىۋالغان بولسا، ئۇ مەملىكەتتىكى ھەر كىشىگە، بۇ ئەھۋال ئاستىدا دۈشمەننى دەپئى قىلىش پەرز ئەيىندۇر.
10) بۈگۈن كاپىرلار بىلەن جىھاد قىلىشنىڭ، ئىسلامىيەتكە ۋە پۈتۈن مۇسلىمانلاغا چوڭ زىيانلانى ئېلىپ كىلىدىغانلىقىنى داۋراڭ سالغۇچىلار، مۇسلىمانلانى جىھادقا تەشۋىق قىلماسلىقى بىلەن ئەسلىدە ئۆزلىرى–ھەم ئىسلامىيەتكە، ھەم مۇسلىمانلارغا زىيان سالغان بولىدۇ.
شۇنداق، تارىخ بۇنىڭغا شاھىت بۇلالايدۇ. مۇسلىمانلار قاچانكى جىھادنى دەم ئالدۇرۇپ توختاتقان بولسا، ئۇ زامان ئىسلام ئالىمىدە زىيانلارغا مۇپتىلا بولغان ۋە كاپىرلاردىن كەلگەن خەتەرلەرگە دۇچار بولغان ۋە نەتىجىدە خورلۇق چەككەن ۋە ئەسارەت ئاستىغا ئېلىنغان. دېمەك، تەھلىكە يەنى خىيىم–خەتەرلەر جىھادنى ئىقامەت قىلىپ داۋاملاشتۇرۇشتا ئەمەس، بەلكى ئەسلىي تەھلىكە–جىھادنى تەرىك قىلىشتا بولىدۇ. بەقەرە سۈرىسىنىڭ 195-ئايىتى كەرىمىسى، بۇ ھەقىقەتنى ئىپادىلەپ بىرىدۇ. تەپسىلىي ئۆگىنىش ئۈچۈن بۇ ئايىتى كەرىمىنىڭ تەپسىرىگە مۇراجائات قىلىنسا بولىدۇ.
11) بۇ ئايىتى كەرىمىنى پاسىت مەنە بىرىپ بۇزۇپ تەۋىل قىلغۇچىلار كاپىرلارغا قارشى جىھاد ۋەزىپىسىنى ئۇرۇنداۋاتقانلار ھەققىدە شۇنداق دېيىشىدۇ:
”بۇ ئىسلام دۈشمەنلىرىنىڭ بىر ئويۇنىدۇر. چۈنكى، ئولار مۇشۇنداق قىلىپ مۇسلىمانلارنىڭ يىلتىزىنى كولاشتىن ئىبارەت يامان مەقسەتلىرىگە قۇلاي شەكىلدە ئېرىشۋالالايدۇ. دېمەك، بۇ ئايىتى جەلىلە مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ئالدىنىپ قالغان كىشىلەرنى رەت قىلىدۇ.“
بۇلانىڭ بۇ چۈشەنچىلىرىگە قارىغاندا: ” بۈگۈن كاپىرلار بىلەن جىھاد قىلىش، كاپىرلارنىڭ ئۇيۇنىغا قاتنىششتىن ئىبارەت. شۇنداق بولغاچقا بۇ ئايەت مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ئالدىنپ قالغان كىشىلەرنى رەت قىلماقتا دېيىشىدۇ.‘‘
ھالبۇكى، ئايىتى كەرىمە، مەككىدىكى مەزگىلدە جىھاد قىلىشنى خالىغان بولسىمۇ، مەدىنىدىكى مەزگىلدە جىھاد قىلىش پەرىز قىلىنغان بولغاچقا، جىھاد قىلىش خوشىغا ياقمىغان ۋە ئاللاھتىن قورقىۋاتقاندەك ۋەياكى ئاللاھتىن تېخمىۇ زىيادە كاپىرلاردىن قورىقىدىغان مۇناپىقلار ھەققىدە نازىل بولغان. شۇڭلاشقا، كاپىرلارغا قارشى جىھاد ئىلان قىلغۇچىلار بىلەن ئالاقىسى يوقتۇر. دەل ئەكىسچە، ئۇلارنى تەستىقلايدۇ ۋە تەشۋىق قىلماقتىدۇر.
ئەلۋەتتە، تارىخ شاھىتتۇركى، قۇرئاننىڭ ھاكىمىيتى ئۈچۈن جىھاد قىلغانلار كاپىرلاردىن قورىقمىغاندۇر. يىتەرلىك كۈچى بولمىغان بولسىمۇ، كاپىرلارنى مەغلۇپ قىلغاندۇر. ئەھلى ئىمان كۆپىنچە ماددى كۈچى بىلەن دۈشمەنلىرى ئۈستىدىن غالىپ كەلمىگەن. ئىمان ۋە ئىلاھىي ۋەھىيگە تايىنىش كۈچى بىلەن دۈشمەنلىرىنى مەغلۇپ قىلغاندۇر.
كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَليلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثيرَةً بِاِذْنِ اللّهِ
«ئاللاھنىڭ ئىرادىسى بىلەن قانچىلىغان ئاز جامائە، ئۆزلىرىدىن تېخىمۇ كۆپ بولغان بىر جامائە ئۈستىدىن غەلىبە قىلغاندۇر.»[2]
ئايىتى كەرىمىسى بۇنىڭ بىر دەلىلىدۇر.
خۇلاسە: پۈتۈن بۇ ئىزاھلاردىن كېيىن، ئايەتكە خاتا مەنا–چۈشەنچىلەرنى بىرىش ئارقىلىق بۇزۇۋاتقان شەخىسلەرگە دەيمىزكى: ئەۋۋەل پۈتۈن ئەگەشكۈچىلىرىڭىزگە، ماددى ۋە مەنىۋى جەھەتتىن ئىشغالىيەت ئاستىدا قالغان بىر مەملىكەتتە ياشىغان پۈتۈن مۇسلىمانغا، جىھاتنىڭ پەرزى ئەيىن ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرۈڭلار. مۇسلمانلارنىڭ ئىتىقادىنى تۈزىتىڭلار. ئۆلىمالارغا چۈشكەن ۋەزىپە بۇلاردۇر.
[1]سۈرە ئال ئىمران-103؛
[2]سۈرە بەقەرە-249؛
——————-
وَأَنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ۛ وَأَحْسِنُوا ۛ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
(ئاللاھ نىڭ يولىدا (پۇل – مال) سەرپ قىلىڭلار، ئۆزۈڭلارنى ھالاكەتكە تاشلىماڭلار، ئېھسان قىلىڭلار، ئېھسان قىلغۇچىلارنى ئاللاھ ھەقىقەتەن دوست تۇتىدۇ.)[سۈرە بەقەرە:195]