Genel

مائارىپ،مەھكىمەۋەمىدىيا تاراتقۇلاردىكى ئەڭ ئاچقۇچلۇق مەسىلە

  مۇناپىقلار، مۇشرىكلەر ۋە ئەھلى كىتاپ بىلەن بولغان ئىختىلاپىمىز ۋە كۆرىشىمىز قىيامەتكە قەدەر داۋام قىلىدۇ. چۈنكى يەريۈزى ئاللاھنىڭدۇر ۋە جانابى ھەق يەر زىمىننى رەسۇلى ئەكرەمنىڭ ھۆرمىتىگە ياراتقاندۇر. ئۇنداق بولسا، پۈتۈن زىمىن رەسۇلۇللاھنىڭ ۋە ئۈممىتىنىڭ ھەققىدۇر. كاپىرلار بولسا شۇ تاپتا يەر زىمىننى بۇلاپ تارتىۋالغان. دېمەك قۇرئانئۇ بۇلاڭچىلارنىڭ قولىنى بۇ دۇنيادىن تارتقۇزۇشىمىزنى بىز مۇسۇلمانلارغا ئەمىر قىلغان. چۈنكى تۆۋەندىكى ئايىتى كەرىمە يەر زىمىننىڭ ھەقىقى ۋارىسلىرى ۋە ساھىپلىرى سالىھ قۇللاردىن بولغان ئۈممىتى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالاتۇ ۋەسسالام ئىكەنلىكىنى ساراھەت دەرىجىسىدە ئوپئوچۇق ئىپادە قىلىدۇ:

وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ

[ئۇلۇھىيەتلىك زاتىم بىلەن قەسەم قىلىمەنكى، بىز دۇنيا زىمىنىغا، مۇقەددەس زىمىنغا ۋەياكى جەننەت زىمىنىغا سالىھ قۇللىرىمىزنىڭ ۋارىس بولىدىغانلىقىنى لەۋھى مەھپۇزدا يازغاندىن كىيىن، ساماۋى كىتاپلارنىڭ جۈملىسىگىمۇ يازدۇق.]

  ئۆلىمالار، فۇكىھالار، مۇپەسسىرلەر، ئەھلى كالام ۋە ئەقىدە ئىماملىرى:

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا

ئايتى كەرىمىسىدىن ئىستىخراج قىلىپ چىقارغان مەنىگە ئاساسلانغاندا، مۇسۇلمانلارنىڭ ئەڭ ھەقىقى ۋەزىپىلىرىئەۋۋەلا قىلىنغان بۇ بوزغۇنچىلىقنىڭ كۇپۇر ۋە ئازغۇنلۇق ئىكەنلىكىنى، قايسى ساھەدە بوزغۇنچىلىق قىلىنغان بولسا ئۇنى رىمونىت قىلىش كىرەك بولدىغانلىقىغا ئىشىنىش ۋە ئېتىقاد قىلىشنى ئۆزئارىمىزدا يەرلەشتۈرۈش لازىم بولىدۇكى، بۇ ۋەزىپە بولسا ئۆلىمالارنىڭدۇر. بۇ ۋەزىپىنى قىلىش بولسا ئۆلىمالارغا پەرىز ۋە ۋاجىپتۇر. بۇنىڭغا كۆرە قۇرئان، سۈننەت، ئىجمائى ئۈممەت ۋە قىياسى فۇكىھالارغا تايىنىدىغان بىر دۆلەت تەشكىل قىلىش ئىتىقادىنى يەرلەشتۈرۈش؛ مەھكىمە-ھوقۇق ئورگانلىرىنى، مەكتەپ ۋە مائارىپنى ۋە مىدىيائۇچۇر تاراتقۇلىرىنى قۇرئان، سۈننەت، ئىجمائى ئۈممەت ۋە فۇكىھالارنىڭ قىياسىغا تاياندۇرۇش لازىم بولىدىغانلىقى ئىتىقادىغا ساھىپ بولۇش مۇسۇلمانلارنىڭ ئەڭ ئالدىنقى ۋەزىپىلىرىدۇر. قۇرئان، سۈننەت، ئۈممەتنىڭ ئىجماسى ۋە فۇكىھالارنىڭ قىياسىغا تايانغان بىر دۆلەت تەشكىل قىلدۇرۇش؛ مەھكىمىلەرنى، مائارىپنى ۋە مىدىيائۇچۇر تاراتقۇلىرىنى بۇ تۆت ئاساسقا تاياندۇرۇش ۋەزىپىسى بولسا ئىدارە قىلغۇچىلارنىڭ ۋەزىپىسىدۇر. بۇ ۋەزىپىنى ئورنىغا قويۇش بولسا ئىدارە قىلغۇچىلارغا پەرىز ۋە ۋاجىپتۇر.

  خۇلاسە: ئىسلامىي ھەقىقەتلەرگە ئاساسەن، ئۆلىمالارنىڭ ھەممىدىن بۇرۇنقى ۋەزىپىسى ئىتىقادنى تۈزىتىش. ئىدارە قىلغۇچىلارنىڭ ئەڭ ئەۋۋەلقى ۋەزىپىسى بولسا قۇرئان ئەھكاملىرىنى تەتبىق قىلىش ساھەسىگە قويۇشتۇر. مۇئمىن ئاۋاملارنىڭ ۋەزىپىسى بولسا ئىلاھىي ئەھكاملارغا ئىمان ئېيىتپ، ئۇ ئەھكاملارنىڭ ئىلم ساھەلەردە(مەكتەپ ۋە مائارىپ…)، ئەمەلگە دائىر ساھەلەردە(ھوقۇق ۋە مەھكىمە…) ۋە ئەدەبىي ساھەلەردە(گېزىت،ژورنال، تىلىۋىزىيە،ئىنتىرنىت-مىدىيا تاراتقۇ…) ئىجىرا قىلىش ۋە تەتبىق قىلىنىشىغا تەرەپدارلىق كۆرسىتىشتۇر. ئۇنداق بولسا، ئۆلىمالار ۋە ئىدارە قىلغۇچىلىرىمىزنىڭ ئاخىرەتلىرىنى ۋە ھېساپ بىرىدىغان كۈننى ئويلىنىپ، بۇ ۋەزىپىلىرىنى ھەقىقى تۈردە ئىجىرا قىلىشى ۋە تەتبىق قىلىشى ۋە بۇ ئارقىلىق خاتالىرىنى تۈزىتىشلىرى لازىم. شۇنداق بولسىمۇ دەيمىزكى: ”ئەي ئۆلىمالار، ئەي ئەمىرلەر، ئەي شەيىخلەر، ئەي بايلار ۋە ئەي بۇلارغا ئەگەشكۈچىلەر! ئۆلىما، فۇكىھا، مۇپەسسىر، ئەھلى كالام ۋە ئەقىدە ئىماملىرىنىڭ بايانىغا ئاساسەن قەلەم تەۋرەتكەن بۇ ئەسەرلىرىمىزدىكى مەقسىتىمىزدىنى ۋە ئاخىرەتلىك ۋەزىپىلىرىڭلارنى سىلەرگە ئەسكەرتىپ قويۇشتۇر. بولمىسا سىياسى بىر شامال قوزغاش ئەمەستۇر. سىزمۇ ئاخىرىتىڭىزنى ۋە ھېساب بىرىدىغانلىقىڭىزنى ئويلىنىڭ ۋە خاتالىرىڭىزنى تۈزىتىڭ.“